Στέκονται κοστουμαρισμένοι και σοβαροί δίπλα στον πελάτη τους προσπαθώντας να του εξηγήσουν ότι οι χειροπέδες που φορά στα χέρια είναι μια κατάσταση άκρως αναστρέψιμη. Και από εκεί που θεωρούνται οι «καλύτεροί μας φίλοι», ιδίως όταν έχουμε μπλεξίματα με τον νόμο, τον τελευταίο καιρό τούς συναντάμε να βρίσκονται οι ίδιοι στη δεινή θέση του κατηγορουμένου.
Προφυλακισμένη πλέον η δικηγόρος του Παν. Βλαστού Ελλη Πούλιου Από μεμονωμένες περιπτώσεις μέχρι το αποκαλούμενο «παραδικαστικό κύκλωμα», το δημόσιο λειτούργημα του δικηγόρου έχει εμπλακεί κατά καιρούς σε σειρά ποινικών υποθέσεων, που τα τελευταία χρόνια έχουν απασχολήσει την επικαιρότητα.
Η πρόσφατη προσωρινή κράτηση της Ελλης Πούλιου, δικηγόρου του φερόμενου ως εγκεφάλου της «σπείρας των 16», Παν. Βλαστού, όπως και η πειθαρχική έρευνα που διατάχθηκε σε βάρος δικαστικής λειτουργού στην Κρήτη για την ίδια υπόθεση δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα.
«Υπάρχει μια λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ορθή παροχή νομικών υπηρεσιών και στο επικίνδυνο πεδίο "διολίσθησης" σε αποδοκιμαστέες πράξεις, την οποία όσοι ασκούν το δικηγορικό λειτούργημα άριστα γνωρίζουν», αναφέρει στην «Ε» ο δικηγόρος Ν. Κανατάκης. Τα τελευταία χρόνια βλέπει περιπτώσεις που ο νομικός «μετατρέπεται σε ενεργούμενο του εντολέα του και ταυτίζει την αποδοτικότητά του μόνο με το αποτέλεσμα», πράγμα το οποίο δεν είναι απαραίτητα, όπως μας λέει, μια συνειδητοποιημένη απόφαση, με πρόθεση να διαπράξει αξιόποινες πράξεις, καθώς μπορεί να είναι αποτέλεσμα «της μη ορθής αξιολόγησης των ίδιων του των ενεργειών -πολλές φορές χωρίς οικονομικό όφελος-, δηλαδή να πρόκειται για αμελή συμπεριφορά».
Τώρα, για ποιο λόγο δικηγόροι, παρά τον όρκο που έχουν δώσει, να εκπληρώνουν δηλαδή τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά τους, φέρονται εμπλεκόμενοι σε διάφορες υποθέσεις, ο Ν. Κανατάκης υποστηρίζει απλώς ότι και ο συγκεκριμένος κλάδος «είναι μέρος της σημερινής κοινωνίας, συνεπώς δεν εκπλήσσει που υπάρχουν συμπεριφορές ποινικώς και πειθαρχικώς κολάσιμες (ευτυχώς ελάχιστες). Ανάγεται, όμως, στην προσωπικότητα του δικηγόρου, την ηθική του υπόσταση, την παιδεία του, η παραδοχή ότι δεν είμαστε μόνον οι λέξεις μας αλλά και οι πράξεις μας. Φέρει ευθύνη γι' αυτές».
Και είναι αυτή η ευθύνη που θα τον οδηγήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης αλλά και του Δικηγορικού Συλλόγου, όπου ο κατηγορούμενος νομικός είναι εγγεγραμμένος, καθώς είναι ποινικά και πειθαρχικά ελεγκτέος.
Για το ποινικό σκέλος, οι δικηγόροι ανήκουν στις κατηγορίες των επαγγελμάτων που απολαμβάνουν καθεστώς ειδικής δωσιδικίας όσον αφορά τα αυτόφωρα πλημμελήματα, με αποτέλεσμα να μην κινείται σε βάρος τους η αυτόφωρη διαδικασία, αλλά να δικάζονται σε Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων.
Ν. Κανατάκης Δεν μπορεί να γινόμαστε ενεργούμενα του εντολέα Οσο για την πειθαρχική δίωξη που ασκείται, οι ποινές ξεκινούν από γραπτή επίπληξη ή και πρόστιμο, μέχρι και έξι μήνες παύσης, ενώ για πολλαπλά παραπτώματα είναι δυνατή η επιβολή της οριστικής διαγραφής. Οπως εξηγεί ο Ν. Κανελλόπουλος, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας, όταν ο δικηγόρος βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρά αδικήματα, τα επονομαζόμενα «ατιμωτικά» (απάτη, απιστία, πλαστογραφία κ.ά.), «χάνει αυτόματα την επαγγελματική του ιδιότητα, χωρίς καν να συσταθεί πειθαρχικό δικαστήριο, από την ημερομηνία έκδοσης της καταδικαστικής, τελεσίδικης απόφασης του ποινικού σκέλους της υπόθεσης».
Πάντως, το συνηθέστερο είναι -όπως έχει συμβεί και στις περισσότερες υποθέσεις όπου φέρονται να εμπλέκονται δικηγόροι- να αναστέλλεται το πειθαρχικό κομμάτι έως ότου εκδοθεί η τελεσίδικη απόφαση της ποινικής Δικαιοσύνης. «Η δυνατότητα αυτή των Δικηγορικών Συλλόγων, της αναστολής δηλαδή μέχρι πέρατος της ποινικής διαδικασίας, έχει το αρνητικό για ορισμένους από τους κατηγορούμενους δικηγόρους ότι συνεχίζουν κανονικά να ασκούν το επάγγελμά τους, παρά την κοινωνική αναστάτωση για το πώς ασκούν τη δικηγορία εφόσον υπάρχει εμπλοκή του ονόματός τους σε ποινική υπόθεση. Από την άλλη όμως, οφείλει ο σύλλογος να περιμένει την τελεσίδικη απόφαση, για να μην τιμωρηθεί αδίκως ένας άνθρωπος που μπορεί στη συνέχεια να αποδειχθεί αθώος» υποστηρίζει ο κ. Κανελλόπουλος και συνεχίζει: «Πρέπει τα πειθαρχικά δικαστήρια, λόγω ανάγκης των καιρών, να είναι πιο άμεσα, πιο αυστηρά και να λειτουργούν με πιο διαφανείς διαδικασίες σε σχέση με τις λειτουργίες τους, καθώς μεταξύ άλλων δεν είναι σπάνιες και οι παραγραφές υποθέσεων».
Ενώπιον του νόμου
Ποιες είναι, όμως, ορισμένες από τις υποθέσεις των τελευταίων ετών που έφεραν δικηγόρους στην... αντίπερα όχθη;
- Παραδικαστικό κύκλωμα: Δύο σημαντικές υποθέσεις, σκέλη του αποκαλούμενου «παραδικαστικού κυκλώματος», βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους είναι και δικηγόροι, οι οποίοι δηλώνουν την αθωότητά τους.
Στη μία, που ξεκίνησε την εκδίκασή της στις 30 Μαρτίου, δικάζονται συνολικά 18 άτομα, εκ των οποίων οι τρεις δικηγόροι Αθ. Κεχαγιόγλου, Γ. Νικολακόπουλος και Ν. Εμμανουηλίδης, ενώ η φυγόδικη πρώην ανακρίτρια, Αντωνία Ηλία, δικάζεται ερήμην για όσα αδικήματα πλημμεληματικού χαρακτήρα αντιμετωπίζει και δεν έχουν παραγραφεί.
Το παραπεμπτικό βούλευμα αναφέρει, μεταξύ άλλων, ομάδα που «επί τέσσερα χρόνια δρούσε στα δικαστήρια, στήνοντας δικαστικές αποφάσεις, αλλάζοντας πινάκια δικαστηρίων, επισπεύδοντας δίκες και αντικαθιστώντας δικαστές από "αρεστούς" και "γνωρίζοντες"». Κι όλα αυτά με «σκοπό τα ανυπολόγιστα οικονομικά οφέλη», όπως αναφέρεται στο βούλευμα.
Ν. Κανελλόπουλος Τα πειθαρχικά να λειτουργούν πιο άμεσα και πιο αυστηρά Στο εδώλιο της δεύτερης υπόθεσης κάθονται επίσης τρεις νομικοί, ο πρώην βουλευτής Πειραιά, Π. Μαντούβαλος, και οι τότε συνεργάτες του, Χρ. Χατζηπαναγιώτου και Σωτ. Ντινόπουλος, καθώς και ο πρώην δικαστής Ευάγγ. Καλούσης και ο επιχειρηματίας Ι. Μπολέτσης. Από την πλευρά του ο πρώην βουλευτής, ο οποίος όταν ενεπλάκη το όνομά του στην υπόθεση ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Ν.Δ., αρνείται ότι όσα του αποδίδονται τα έπραξε με τη δικηγορική του ιδιότητα και μιλά για σκευωρία που στήθηκε σε βάρος του με ψευδείς καταθέσεις. Πάντως, στο παραπεμπτικό βούλευμα γίνεται μνεία καταθέσεων με ενδεικτική αυτήν της πελάτισσας του δικηγορικού του γραφείου, η οποία κατήγγειλε ότι εκβιάστηκε να δώσει χρήματα προκειμένου να «στηθεί» αθώωσή της από ποινική υπόθεση.
-Υπόθεση Ζαχόπουλου: Το όνομα του δικηγόρου Αθηνών και νομικού συμβούλου της ΓΣΕΕ, Χρ. Νικολουτσόπουλου, ενεπλάκη στην πολύκροτη υπόθεση που ξεκίνησε με την απόπειρα αυτοκτονίας του γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού, Χρ. Ζαχόπουλου. Ο Χρ. Νικολουτσόπουλος κατηγορείται ότι από κοινού με την Εύη Τσέκου και τους δικηγόρους Ηρ. Κουτελίδα και Δ. Μπαλέρμπα (σ.σ.: όλοι τους αρνούνται τις κατηγορίες) διέπραξε τα κακουργήματα της απόπειρας εκβίασης και παραβίασης του νόμου περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων και το πλημμέλημα της συμμετοχής σε αυτοκτονία.
Στο κατηγορητήριο, που είχε συνταχθεί σε βάρος του, αναφέρεται ότι ο δικηγόρος, στον οποίο φέρεται να προσέτρεξε η τότε συμβασιούχος του ΥΠΠΟ, Εύη Τσέκου, για να καταγγείλει τον «στημένο διαγωνισμό», εμφανίζεται μαζί με τους τρεις συγκατηγορούμενους να διέπραξαν τα βαρύτατα αδικήματα «μετά από συναπόφαση και με κοινή δράση». Μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα, πάντως, αναμένεται να συνεδριάσει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών για να αποφασίσει ποιοι από τους κατηγορουμένους θα παραπεμφθούν σε δίκη.
Προφυλακισμένη πλέον η δικηγόρος του Παν. Βλαστού Ελλη Πούλιου Από μεμονωμένες περιπτώσεις μέχρι το αποκαλούμενο «παραδικαστικό κύκλωμα», το δημόσιο λειτούργημα του δικηγόρου έχει εμπλακεί κατά καιρούς σε σειρά ποινικών υποθέσεων, που τα τελευταία χρόνια έχουν απασχολήσει την επικαιρότητα.
Η πρόσφατη προσωρινή κράτηση της Ελλης Πούλιου, δικηγόρου του φερόμενου ως εγκεφάλου της «σπείρας των 16», Παν. Βλαστού, όπως και η πειθαρχική έρευνα που διατάχθηκε σε βάρος δικαστικής λειτουργού στην Κρήτη για την ίδια υπόθεση δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα.
«Υπάρχει μια λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ορθή παροχή νομικών υπηρεσιών και στο επικίνδυνο πεδίο "διολίσθησης" σε αποδοκιμαστέες πράξεις, την οποία όσοι ασκούν το δικηγορικό λειτούργημα άριστα γνωρίζουν», αναφέρει στην «Ε» ο δικηγόρος Ν. Κανατάκης. Τα τελευταία χρόνια βλέπει περιπτώσεις που ο νομικός «μετατρέπεται σε ενεργούμενο του εντολέα του και ταυτίζει την αποδοτικότητά του μόνο με το αποτέλεσμα», πράγμα το οποίο δεν είναι απαραίτητα, όπως μας λέει, μια συνειδητοποιημένη απόφαση, με πρόθεση να διαπράξει αξιόποινες πράξεις, καθώς μπορεί να είναι αποτέλεσμα «της μη ορθής αξιολόγησης των ίδιων του των ενεργειών -πολλές φορές χωρίς οικονομικό όφελος-, δηλαδή να πρόκειται για αμελή συμπεριφορά».
Τώρα, για ποιο λόγο δικηγόροι, παρά τον όρκο που έχουν δώσει, να εκπληρώνουν δηλαδή τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά τους, φέρονται εμπλεκόμενοι σε διάφορες υποθέσεις, ο Ν. Κανατάκης υποστηρίζει απλώς ότι και ο συγκεκριμένος κλάδος «είναι μέρος της σημερινής κοινωνίας, συνεπώς δεν εκπλήσσει που υπάρχουν συμπεριφορές ποινικώς και πειθαρχικώς κολάσιμες (ευτυχώς ελάχιστες). Ανάγεται, όμως, στην προσωπικότητα του δικηγόρου, την ηθική του υπόσταση, την παιδεία του, η παραδοχή ότι δεν είμαστε μόνον οι λέξεις μας αλλά και οι πράξεις μας. Φέρει ευθύνη γι' αυτές».
Και είναι αυτή η ευθύνη που θα τον οδηγήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης αλλά και του Δικηγορικού Συλλόγου, όπου ο κατηγορούμενος νομικός είναι εγγεγραμμένος, καθώς είναι ποινικά και πειθαρχικά ελεγκτέος.
Για το ποινικό σκέλος, οι δικηγόροι ανήκουν στις κατηγορίες των επαγγελμάτων που απολαμβάνουν καθεστώς ειδικής δωσιδικίας όσον αφορά τα αυτόφωρα πλημμελήματα, με αποτέλεσμα να μην κινείται σε βάρος τους η αυτόφωρη διαδικασία, αλλά να δικάζονται σε Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων.
Ν. Κανατάκης Δεν μπορεί να γινόμαστε ενεργούμενα του εντολέα Οσο για την πειθαρχική δίωξη που ασκείται, οι ποινές ξεκινούν από γραπτή επίπληξη ή και πρόστιμο, μέχρι και έξι μήνες παύσης, ενώ για πολλαπλά παραπτώματα είναι δυνατή η επιβολή της οριστικής διαγραφής. Οπως εξηγεί ο Ν. Κανελλόπουλος, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας, όταν ο δικηγόρος βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρά αδικήματα, τα επονομαζόμενα «ατιμωτικά» (απάτη, απιστία, πλαστογραφία κ.ά.), «χάνει αυτόματα την επαγγελματική του ιδιότητα, χωρίς καν να συσταθεί πειθαρχικό δικαστήριο, από την ημερομηνία έκδοσης της καταδικαστικής, τελεσίδικης απόφασης του ποινικού σκέλους της υπόθεσης».
Πάντως, το συνηθέστερο είναι -όπως έχει συμβεί και στις περισσότερες υποθέσεις όπου φέρονται να εμπλέκονται δικηγόροι- να αναστέλλεται το πειθαρχικό κομμάτι έως ότου εκδοθεί η τελεσίδικη απόφαση της ποινικής Δικαιοσύνης. «Η δυνατότητα αυτή των Δικηγορικών Συλλόγων, της αναστολής δηλαδή μέχρι πέρατος της ποινικής διαδικασίας, έχει το αρνητικό για ορισμένους από τους κατηγορούμενους δικηγόρους ότι συνεχίζουν κανονικά να ασκούν το επάγγελμά τους, παρά την κοινωνική αναστάτωση για το πώς ασκούν τη δικηγορία εφόσον υπάρχει εμπλοκή του ονόματός τους σε ποινική υπόθεση. Από την άλλη όμως, οφείλει ο σύλλογος να περιμένει την τελεσίδικη απόφαση, για να μην τιμωρηθεί αδίκως ένας άνθρωπος που μπορεί στη συνέχεια να αποδειχθεί αθώος» υποστηρίζει ο κ. Κανελλόπουλος και συνεχίζει: «Πρέπει τα πειθαρχικά δικαστήρια, λόγω ανάγκης των καιρών, να είναι πιο άμεσα, πιο αυστηρά και να λειτουργούν με πιο διαφανείς διαδικασίες σε σχέση με τις λειτουργίες τους, καθώς μεταξύ άλλων δεν είναι σπάνιες και οι παραγραφές υποθέσεων».
Ενώπιον του νόμου
Ποιες είναι, όμως, ορισμένες από τις υποθέσεις των τελευταίων ετών που έφεραν δικηγόρους στην... αντίπερα όχθη;
- Παραδικαστικό κύκλωμα: Δύο σημαντικές υποθέσεις, σκέλη του αποκαλούμενου «παραδικαστικού κυκλώματος», βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους είναι και δικηγόροι, οι οποίοι δηλώνουν την αθωότητά τους.
Στη μία, που ξεκίνησε την εκδίκασή της στις 30 Μαρτίου, δικάζονται συνολικά 18 άτομα, εκ των οποίων οι τρεις δικηγόροι Αθ. Κεχαγιόγλου, Γ. Νικολακόπουλος και Ν. Εμμανουηλίδης, ενώ η φυγόδικη πρώην ανακρίτρια, Αντωνία Ηλία, δικάζεται ερήμην για όσα αδικήματα πλημμεληματικού χαρακτήρα αντιμετωπίζει και δεν έχουν παραγραφεί.
Το παραπεμπτικό βούλευμα αναφέρει, μεταξύ άλλων, ομάδα που «επί τέσσερα χρόνια δρούσε στα δικαστήρια, στήνοντας δικαστικές αποφάσεις, αλλάζοντας πινάκια δικαστηρίων, επισπεύδοντας δίκες και αντικαθιστώντας δικαστές από "αρεστούς" και "γνωρίζοντες"». Κι όλα αυτά με «σκοπό τα ανυπολόγιστα οικονομικά οφέλη», όπως αναφέρεται στο βούλευμα.
Ν. Κανελλόπουλος Τα πειθαρχικά να λειτουργούν πιο άμεσα και πιο αυστηρά Στο εδώλιο της δεύτερης υπόθεσης κάθονται επίσης τρεις νομικοί, ο πρώην βουλευτής Πειραιά, Π. Μαντούβαλος, και οι τότε συνεργάτες του, Χρ. Χατζηπαναγιώτου και Σωτ. Ντινόπουλος, καθώς και ο πρώην δικαστής Ευάγγ. Καλούσης και ο επιχειρηματίας Ι. Μπολέτσης. Από την πλευρά του ο πρώην βουλευτής, ο οποίος όταν ενεπλάκη το όνομά του στην υπόθεση ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Ν.Δ., αρνείται ότι όσα του αποδίδονται τα έπραξε με τη δικηγορική του ιδιότητα και μιλά για σκευωρία που στήθηκε σε βάρος του με ψευδείς καταθέσεις. Πάντως, στο παραπεμπτικό βούλευμα γίνεται μνεία καταθέσεων με ενδεικτική αυτήν της πελάτισσας του δικηγορικού του γραφείου, η οποία κατήγγειλε ότι εκβιάστηκε να δώσει χρήματα προκειμένου να «στηθεί» αθώωσή της από ποινική υπόθεση.
-Υπόθεση Ζαχόπουλου: Το όνομα του δικηγόρου Αθηνών και νομικού συμβούλου της ΓΣΕΕ, Χρ. Νικολουτσόπουλου, ενεπλάκη στην πολύκροτη υπόθεση που ξεκίνησε με την απόπειρα αυτοκτονίας του γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού, Χρ. Ζαχόπουλου. Ο Χρ. Νικολουτσόπουλος κατηγορείται ότι από κοινού με την Εύη Τσέκου και τους δικηγόρους Ηρ. Κουτελίδα και Δ. Μπαλέρμπα (σ.σ.: όλοι τους αρνούνται τις κατηγορίες) διέπραξε τα κακουργήματα της απόπειρας εκβίασης και παραβίασης του νόμου περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων και το πλημμέλημα της συμμετοχής σε αυτοκτονία.
Στο κατηγορητήριο, που είχε συνταχθεί σε βάρος του, αναφέρεται ότι ο δικηγόρος, στον οποίο φέρεται να προσέτρεξε η τότε συμβασιούχος του ΥΠΠΟ, Εύη Τσέκου, για να καταγγείλει τον «στημένο διαγωνισμό», εμφανίζεται μαζί με τους τρεις συγκατηγορούμενους να διέπραξαν τα βαρύτατα αδικήματα «μετά από συναπόφαση και με κοινή δράση». Μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα, πάντως, αναμένεται να συνεδριάσει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών για να αποφασίσει ποιοι από τους κατηγορουμένους θα παραπεμφθούν σε δίκη.
ΕΙΝΑΙ ΧΑΟΤΙΚΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ ΔΥΣΤΗΧΩΣ .Ο ΝΕΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Κ.ΔΕΝΔΙΑΣ ΚΑΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΤΟΥ.ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ,ΑΡΚΕΙ ΟΜΩΣ ΠΛΕΟΝ ΠΟΥ ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.ΛΥΠΑΜΑΙ ΜΟΝΟ ΟΣΟΥΣ ΘΑ ΠΕΣΟΥΝ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ.