«Ξινό» βγαίνει για τους Αλβανούς το ελληνικό όνειρο
Καθώς η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί εναγωνίως τις προσπάθειες της Ελλάδας να αντεπεξέλθει στη διόγκωση της ανεργίας, τη φοροκαταιγίδα και τις περικοπές μισθών, μία αθόρυβη κοινότητα εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών - που αντιστοιχούν στο 60% του ξένου εργατικού δυναμικού της χώρας - καλείται να αποφασίσει για το μέλλον της
Ο Artur Metaj έβγαλε τις πρώτες του δραχμές το 1991 πουλώντας βερμούδες σε Αμερικανούς στρατιώτες σταθμευμένους στην Ελλάδα. Για Αλβανούς σαν τον Metaj, η Ελλάδα πρόσφερε την εποχή εκείνη την πρώτη γεύση καπιταλισμού μετά την κατάρρευση του ιδιαίτερα σκληρού κομμουνιστικού καθεστώτος στην ίδια τους τη χώρα.
Στην συνέχεια, ο Metaj άνοιξε ένα κομμωτήριο στο οποίο προσέλαβε 14 άτομα. Σ
ταδιακά τον ακολούθησαν στον ίδιο δρόμο περίπου 500.000 συμπατριώτες του, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Οι Αλβανοί έστελναν χρήμα
τα πίσω στην πατρίδα τους με τραπεζικά εμβάσμα
τα - από
καιρό βασικός πυλώνας της αλβανικής οικονομίας.
Ό
ταν άρχισε όμως η οικονομική κρίση το 2009,
τα γενναιόδωρα φιλοδωρήμα
τα που κέρδιζε ο Metaj άρχισαν να στερεύουν
και οι
τακτικοί του πελάτες να του ζητούν πίστωση.
Καθώς η διεθνής κοινότη
τα παρακολουθεί εναγωνίως τις προσπάθειες της Ελλάδας να αντεπεξέλθει στη διόγκωση της ανεργίας, τη φοροκα
ταιγίδα
και τις περικοπές μισθών, μία αθόρυβη κοινότη
τα εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών - που αντιστοιχούν στο 60% του ξένου εργατικού δυναμικού της χώρας - καλεί
ται να αποφασίσει
για το μέλλον της.
Πολλοί από αυτούς αντιμετωπίζουν μια δύσκολη επιλογή: Να επιστρέψουν στη φτωχή χώρα που άφησαν πίσω τους
και να ξαναρχίσουν από την αρχή, ή να παραμείνουν στην Ελλάδα με κίνδυνο να κα
ταστούν παράνομοι με
τανάστες στην χώρα που έχτισαν μια νέα ζωή;
Ό
ταν ένας κλέφτης διέλυσε με βαριοπούλα την τζαμαρία του κα
ταστήματός του, ο Metaj αποφάσισε να φύγει. Επέστρεψε στην Αλβανία τον Δεκέμβριο μαζί με τη σύζυγο, τη μικρή τους κόρη
και ένα μικρό κομπόδεμα
για να ανοίξουν ένα μικρό κομμωτήριο σ
τα Τίρανα.
«Φαίνε
ται ότι τελειώσανε
τα χρήμα
τα», είπε
για την Ελλάδα. «Στέρεψαν».
Χιλιάδες άλλοι Αλβανοί πήραν το δρόμο του γυρισμού, αναζητών
τας την ασφάλεια που τους παρέχει ο οικογενειακός τους κύκλος.
Για τα παιδιά τους, όμως, που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, η Αλβανία είναι μια ξένη χώρα.
Καθώς δε φαίνε
ται να κοπάζει η κρίση στην Ελλάδα
και την Ι
ταλία - τον άλλο μεγάλο προορισμό των Αλβανών με
ταναστών - μπορεί να αναρωτηθεί κανείς εάν ή
ταν ορθή η πολιτική της Αλβανίας να βασίζει την οικονομική της ανάπτυξη σ
τα εμβάσμα
τα της διασποράς της,
και για το αν η επιστροφή των με
ταναστών θα είναι ευλογία ή βρόχος
για τη χώρα.
«ΕΠΙ ΞΥΛΟΥ ΚΡΕΜΑΜΕΝΟΙ»
«Η (ελληνική) κρίση έχει πλήξει περισσότερο τους οικονομικούς κλάδους, όπου απασχολούν
ται κυρίως οι με
τανάστες», είπε η Άννα Τριαν
ταφυλλίδου, ερευνήτρια στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής
και εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), η οποία έχει μελετήσει τις επιπτώσεις της κρίσης στους με
τανάστες.
Ο κα
τασκευαστικός κλάδος, στον οποίο ξεκινούν να εργάζον
ται πολλοί Αλβανοί, έχει απολύσει το μισό σχεδόν εργατικό του δυναμικό, απασχολών
τας μόνο 240.000 εργάτες πέρυσι, από περίπου 400.000 το 2008.
Ο αριθμός των αδειών παραμονής στην χώρα έχει μειωθεί κατά 20% σε ετήσια βάση από την αρχή της κρίσης, είπε η Τριαν
ταφυλλίδου. Οι με
τανάστες ίσως χάσουν το νομικό τους καθεστώς εάν παραμείνουν άνεργοι
για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πολλοί αναγκάζον
ται να εργάζον
ται
για χαμηλότερο μισθό ή να μείνουν ανασφάλιστοι.
«Αυτό από το οποίο υποφέρουν τώρα πολλοί με
τανάστες είναι η 'απονομιμοποίηση',
και είναι τραγικό», λέει η κ. Τριαν
ταφυλλίδου.
«Άνθρωποι που είναι εδώ πάνω από 10 χρόνια, που είχαν κάποια διακοπή στη νόμιμη διαμονή τους ή δεν πρόλαβαν να πάρουν την άδεια απεριορίστου ή την άδεια την δεκαετή, να βρίσκον
ται τώρα επί ξύλου κρεμάμενοι», συμπληρώνει.
Ένας 38χρονος Αλβανός, πατέρας δυο παιδιών, αυτοκτόνησε την Πέμπτη πηδών
τας από την
ταράτσα κτιρίου στην Κρήτη, ανακοίνωσε η αστυνομία.
Τα κίνητρά του παραμένουν άγνωσ
τα. Αξιωματούχος της αστυνομίας, ωστόσο, που δεν θέλησε να κατονομαστεί, είπε ότι ο αυτόχειρας, που ζούσε στην Ελλάδα
τα τελευ
ταία 15 χρόνια, αναζητούσε ανεπιτυχώς εργασία στην Αλβανία.
Το συμβάν έγινε μία ημέρα μετά την αυτοκτονία συν
ταξιούχου στο Σύν
ταγμα, ο οποίος ανέφερε σε σημείωμα που βρέθηκε επάνω του ότι προτιμούσε να πεθάνει από το να αναζητά τροφή σ
τα σκουπίδια.
Με τον πληθωρισμό να καλπάζει στο 13% περίπου, η αλβανική οικονομία δεν είναι ικανή να απορροφήσει
τα κύμα
τα των με
ταναστών που επιστρέφουν σε αναζήτηση εργασίας.
Η Αλβανία, ήδη μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, έχει πληγεί σκληρά από την κρίση στην Ελλάδα
και την Ι
ταλία, τους κύριους εμπορικούς της ε
ταίρους
και επενδυτές.
Τα εμβάσμα
τα των Αλβανών του εξωτερικού έχουν πέσει στο ήμισυ σε σύγκριση με το 2007, ό
ταν είχαν ανέλθει σ
τα 951 εκατ. ευρώ -- ποσοστό 10% του αλβανικού ΑΕΠ.
Κατάρρευση του κατασκευαστικού κλάδου Παρόλο που είναι δύσκολο να βρει κανείς αξιόπισ
τα στοιχεία, Αλβανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι περίπου 15% των νόμιμων Αλβανών με
ταναστών που ζουν στην Ελλάδα
και περίπου 250.000 παράνομοι έχουν επιστρέψει στην πατρίδα τους.
Οι τραπεζικές κα
ταθέσεις στην Αλβανία αυξήθηκαν κατά 717 εκατ. ευρώ με
ταξύ Ιανουαρίου 2011
και Ιανουαρίου 2012. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης εκτιμά
ται ότι οφείλε
ται στον επαναπατρισμό κα
ταθέσεων από παλινοστούντες Αλβανούς.
"Ή
ταν έξυπνοι - πρώ
τα μετέφεραν τις κα
ταθέσεις τους, μετά άλλα περιουσιακά στοιχεία
και τώρα έρχον
ται
και οι ίδιοι
για μια νέα ζωή", είπε ο τέως υφυπουργός Οικονομικών της Αλβανίας Florian Mima.
Αντιμετωπίζουν όμως ένα αβέβαιο μέλλον.
«Εδώ κερδίζω 800 λεκ (περίπου 5 ευρώ) την ημέρα, που είναι όσα έβγαζα στην Ελλάδα μέσα σε μία ώρα», είπε η Florenca Sulollari, που βρήκε δουλειά σε μια κλωστοϋφαντουργία στην Kορυτσά, μετά την απόλυσή της από παρόμοια απασχόληση στην Ελλάδα.
Τα προβλήμα
τα που είχε στην Ελλάδα την ακολούθησαν όμως
και στην Αλβανία. Η αλβανική κλωστοϋφαντουργία γνώριζε κάποτε άνθηση, χάρη στις παραγγελίες από την Ελλάδα. Τώρα, όμως, ο κλάδος παλεύει
για να επιβιώσει.
Η κλωστοϋφαντουργία Greit Sh.p.k., στην οποία εργάζε
ται η Sullolari, έχει περικόψει το προσωπικό της σε 67 υπαλλήλους από 350 το 2006, καθώς εξανεμίστηκαν οι παραγγελίες από την Ελλάδα.
«Είμαι αγχωμένος», απάντησε ο Έλληνας ιδιοκτήτης της επιχείρησης, Παναγιώτης Καγκλατζής, ερωτηθείς πώς
τα πηγαίνει. «Αγωνίζομαι εδώ
και δεν είμαι σίγουρος ότι θα βρω
τα χρήμα
τα». Πάνω από το 40% των ξένων επενδύσεων στην Αλβανία έχουν γίνει από ελληνικές επιχειρήσεις.
Στο συνοριακό σ
ταθμό της Καπστίκα, ο επικεφαλής των τελωνιακών Artan Zaimi είπε ότι 57 οικογένειες έχουν εγκα
ταλείψει την Ελλάδα από το συγκεκριμένο σημείο από τον Ιανουάριο, έναντι 170
για το σύνολο του 2011. «Από τον Ιούλιο του 2011,
τα νούμερα έχουν διπλασιαστεί», δήλωσε.
Ορισμένοι από αυτούς κουβάλαγαν μαζί τους φούρνους
για πίτσες
και ψωμί, τρακτέρ
και άλλα εργαλεία
για να ξεκινήσουν νέες επιχειρήσεις στην Αλβανία, είπε ο Zaimi στο Reuters.
«Το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού τους το είχαν δωρίσει οι Έλληνες εργοδότες», είπε. «Ορισμένοι φέρνουν πρώ
τα την επιχείρησή τους
και μετά την οικογένειά τους».
«Σαν ξένοι» Επιστρέφον
τας στην Αλβανία μετά από 20 χρόνια διαμονής στην Ελλάδα, ο 33χρονος Bledjan Lime έχει φορτώσει όλα του
τα υπάρχον
τα σε ένα λευκό μίνιβαν.
Κουρασμένος
και κάθιδρος, ο Lime εξηγεί ότι δεν ξέρει τί δουλειά θα κάνει. Είναι αισιόδοξος
για την τετράχρονη κόρη του Kemili, η οποία έχει μάθει τη μητρική της γλώσσα -- σε αντίθεση με πολλά άλλα παιδιά αλβανικής κα
ταγωγής που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα.
«Το στρες
και τον ρατσισμό
τα ένιωσαν
και τα παιδιά», είπε η Elda Uzhuri. H Uzhuri επέστρεψε στην Αλβανία ό
ταν ο σύζυγός της δεν μπορούσε πλέον να βρει δουλειά σε οικοδομή
και δεν υπήρχε ζήτηση
για μπέιμπι σίτερ
και φροντίδα ηλικιωμένων.
«Εκεί ή
ταν Αλβανοί», είπε
για τους δυο γιους της η Uzhuri. «Εδώ τους βλέπουν σαν Έλληνες. Μέχρι να σ
ταθεροποιηθεί η ζωή τους, θα νοιώθουν ξένοι
και σ
τα δυο μέρη».
Οι Αλβανοί πολιτικοί επιχειρούν να υποβαθμίζουν τις επιπτώσεις του κύματος των παλινοστούντων στην εγχώρια οικονομία.
«Είμαι απόλυ
τα πεπεισμένος ότι η Αλβανία μπορεί να αντέξει όλους τους με
τανάστες εάν αποφασίσουν να επιστρέψουν», είπε ο Mima, τέως υφυπουργός Οικονομικών της Αλβανίας
και μέλος της επιτροπής οικονομικών του κοινοβουλίου της χώρας.
«Να επιστρέψεις στην Αλβανία με γεμάτο τραπεζικό λογαριασμό
και το κεφάλι σου γεμάτο ιδέες; Χωράφια υπάρχουν», είπε στο Reuters. «Τους εργάτες αυτούς θα τους απορροφήσει η γεωργία».
Οι σχετικά χαμηλοί μισθοί
και το υψηλό κόστος διαβίωσης ενδεχομένως να αποθαρρύνει πολλούς από το να επιστρέψουν, είπε ο Fatmir Memaj, αναπληρωτής πρύ
τανης του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου των Τιράνων, ο οποίος έχει σπουδάσει θέμα
τα με
τανάστευσης.
Η δραματική μείωση των εμβασμάτων
και οι συνακόλουθες πιέσεις που θα προκαλέσουν στην οικονομία ίσως υποχρεώσουν την Αλβανία να αναθεωρήσει το οικονομικό της μοντέλο, που τη στιγμή αυτή βασίζε
ται στους πόρους της διασποράς, είπε ο Memaj.
Βάζον
τας τις τελευ
ταίες πινελιές στο νέο του κομμωτήριο σ
τα Τίρανα, ο Μetaj βλέπει το μέλλον ρεαλιστικά.
«Εδώ δεν μπορείς να βγάλεις τόσα χρήμα
τα όσο εκεί, αλλά
τα έξοδα είναι λιγότερα», λέει. «Τόσο εδώ, όσο
και εκεί, η σκληρή δουλειά δεν εκτιμά
ται. Όλοι σου λένε να χαλαρώσεις».
Πηγή: Reuters
ΤΕΛΟΣ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΓΙΑ ΕΜΑΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΛΙΓΟ ΠΟΛΛΥ ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΝΕΑ ΑΡΧΗ ΣΤΟ ΤΟΠΟ ΤΟΥΣ ΕΜΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΑΝΑΣΤΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗ ΧΩΡΑ ΕΤΣΙ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΕΚΑΝΕ Ο ΑΡΧΙΠΡΟΔΩΤΗΣ ΚΑΙ ΘΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΣΙΓΟΥΡΑ.ΟΤΑΝ ΛΟΙΠΟΝ ΞΑΝΑΣΤΗΘΗ Η ΧΩΡΑ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΞΑΝΑΣΤΕΙΛΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΛΥΣΟΥΝ.......ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΘΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ.