Στη μη ανανέωση της έγκρισης της δραστικής ουσίας phosmet προχώρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τον αριθ. (ΕΕ) 94/2022 Εκτελεστικό Κανονισμό.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό, τα κράτη μέλη ανακαλούν τις άδειες κυκλοφορίας των φυτοπροστατευτικών προϊόντων που περιέχουν την ουσία phosmet ως δραστική ουσία το αργότερο έως την 1η Μαΐου 2022.
Κάθε περίοδος χάριτος που χορηγείται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 46 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 εκπνέει το αργότερο την 1η Νοεμβρίου 2022.
Το phosmet είναι ένα εντομοκτόνο ευρέως φάσματος που εφαρμόζεται ενάντια σε διάφορα παράσιτα (καταπολέμηση προνυμφών λεπιδόπτερων, αφίδων, μυγών, ακάρεων αράχνης και άλλων εντόμων). Η αποτελεσματικότητά του σε βασικά παράσιτα καλλιεργειών, όπως τα εσπεριδοειδή και άλλα οπωροφόρα δέντρα αποδεικνύεται ευρέως από πολυάριθμες δοκιμές, μελέτες και εμπορική χρήση.
Αν και ο Κανονισμός αναφέρει ότι η οποιαδήποτε μεταβατική περίοδος λήγει την 1η Νοεμβρίου 2022, πολλές Γερμανικές πολυεθνικές αλυσίδες, στα πλαίσια απαιτήσεων τους τήρησης των ιδιωτικών πρωτοκόλλων, απαγορεύουν άμεσα πλέον την χρήση του phosmet. Όπως επισημαίνουν σε σχετική επιστολή τους προς τους Έλληνες εξαγωγείς, «σας ενημερώνουμε ότι η έγκριση της δραστικής ουσίας phosmet στην ΕΕ έχει λήξει την 1/2/2022 και ως προθεσμία εφαρμογής της έχει οριστεί το αργότερο μέχρι 1/11/2022. Επιπλέον η τιμή Οξείας ∆όσης Αναφοράς (Acute Reference Dose ή ARfD) για τη συγκεκριμένη δραστική ουσία μειώθηκε από την EFSA στα 0,001 mg/kg. Λόγω αυτής της εξαιρετικά χαμηλής τιμής και λόγω της οξείας τοξικότητας της ουσίας για την ανθρώπινη υγεία, όλα τα προϊόντα που μας παρέχονται πρέπει να είναι απαλλαγμένα από υπολείμματα phosmet».
Μετά από αυτό ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Incofruit - Hellas συστήνει στους παραγωγούς εσπεριδοειδών - προμηθευτές όπως μη χρησιμοποιήσουν φυτοπροστατευτικά προϊόντα με την δραστική ουσία phosmet στην καλλιέργεια τους προς αντιμετώπιση διαφόρων παρασίτων (μύγα μεσογείου κ.α.), κατά την ερχόμενη εμπορική περίοδο 2022/2023 (1/9/2022 - 31/8/2023), για να είναι επιλέξιμα τα προϊόντα τους, προς εξαγωγή, ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις με απορρίψεις φορτίων.
Διαβάστε τον Κανονισμό της ΕΕ (εδώ)
Το Phosmet (φωσμέτ) είναι μια δραστική ουσία οργανοφωσφορικού εντομοκτόνου που χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση εντόμων σε καλλιέργειες όπως οπωροφόρα δέντρα, εσπεριδοειδή, αμπέλια και άλλες γεωργικές καλλιέργειες, καθώς και σε μερικές περιπτώσεις για εξωτερική χρήση σε ζώα (π.χ. για ψείρες/ψύλλους) και στον έλεγχο παρασίτων. Είναι ένα μη διασυστηματικό εντομοκτόνο που δρα με επαφή και μέσω στομάχου των εντόμων και επηρεάζει το νευρικό σύστημα των παρασίτων. Βικιπαίδεια
⚠️ Κανονιστική κατάσταση – Ευρωπαϊκή Ένωση
• Δεν επιτρέπεται πλέον στην ΕΕ για χρήση ως φυτοπροστατευτικό προϊόν.
Η έγκριση της ουσίας phosmet ως δραστικής ουσίας φυτοφαρμάκου στην ΕΕ δεν ανανεώθηκε και η χρήση των προϊόντων που την περιέχουν έχει ανακληθεί με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/94. Αυτό σημαίνει ότι μετά από μια μεταβατική περίοδο που έληξε τον Νοέμβριο του 2022, η χρήση phosmet στην ΕΕ απαγορεύεται. EUR-Lex+1
• Σε επίπεδο υπολειμμάτων (MRLs), η ΕΕ επίσης μείωσε τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια υπολειμμάτων για προϊόντα διατροφής στο επίπεδο του κατώτατου ορίου ανίχνευσης (LOD), ανεξαρτήτως προέλευσης, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση των καταναλωτών. EUR-Lex
Χρήση σε άλλες χώρες
Παρά το γεγονός ότι έχει απαγορευθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση:
• Η χρήση phosmet εξακολουθεί να επιτρέπεται σε άλλες χώρες εκτός ΕΕ, όπως ήταν ιστορικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.
-
Στις ΗΠΑ, phosmet χρησιμοποιήθηκε από το 1966 για μια σειρά καλλιεργειών (π.χ. μηλιές) και ήταν εγκεκριμένο ως εντομοκτόνο από την EPA, αν και υπάρχουν προειδοποιήσεις για την τοξικότητα και κινδύνους για μέλισσες και άλλους οργανισμούς. Βικιπαίδεια
-
Στον Καναδά, οι φορείς ρύθμισης (Health Canada) έχουν επανεξετάσει τη χρήση του phosmet και έχουν αποφασίσει ότι συνεχίζει να καταχωρίζεται υπό συγκεκριμένες χρήσεις και με πρόσθετα μέτρα μείωσης κινδύνων, ενώ ορισμένες χρήσεις έχουν ακυρωθεί ή τροποποιηθεί. canada.ca
• Σε άλλες χώρες εκτός ΕΕ και Βόρειας Αμερικής, όπως σε μερικά μέρη της Λατινικής Αμερικής, Ασίας ή Αφρικής, η χρήση phosmet μπορεί επίσης να συνεχίζεται υπό κανονισμούς των αντίστοιχων εθνικών αρχών φυτοπροστασίας — αλλά αυτό εξαρτάται από τους νόμους και τις εγκρίσεις κάθε χώρας. Δεν υπάρχουν πλήρεις, τρέχουσες διεθνείς λίστες στην πιο πρόσφατη διαθέσιμη βάση δεδομένων, αλλά η ουσία παραμένει εγκεκριμένη σε ορισμένα κράτη εκτός ΕΕ, αν και με αυστηρούς κανόνες χρήσης. ResearchGate
Κίνδυνοι και λόγοι απαγόρευσης
• Το phosmet αποτελεί οργανοφωσφορικό εντομοκτόνο με νευροτοξική δράση, που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία σε υψηλή έκθεση, καθώς και τοξικότητα σε μη-στόχους οργανισμούς (π.χ. μέλισσες, υδρόβια είδη). Βικιπαίδεια
• Στην ΕΕ, η αναθεώρηση των δεδομένων έδειξε ότι οι παραδοσιακές χρήσεις και τα MRLs ενδεχομένως να μην εξασφαλίζουν επαρκή προστασία της υγείας, οδηγώντας στην απόφαση μη ανανέωσης της έγκρισης. EUR-Lex
Συνοψίζοντας:
🔹 Στην **Ευρωπαϊκή Ένωση το phosmet απαγορεύεται από το 2022 ως φυτοπροστατευτικό προϊόν. Agrotypos
🔹 Σε ΗΠΑ και Καναδά και πιθανώς σε κάποιες άλλες χώρες η χρήση του συνεχίζεται με κανονιστική ρύθμιση ή περιορισμούς. canada.ca+1
🔹 Η χρήση εξακολουθεί να υπόκειται σε μέτρα προστασίας, ιδιαίτερα για την υγεία των εργαζομένων, την κατανάλωση τροφίμων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ναι — το Phosmet φαίνεται να έχει επίσημη καταχώριση και άδειες για κυκλοφορία στην Αίγυπτο ως εγκεκριμένο φυτοπροστατευτικό προϊόν (εντομοκτόνο) στη βάση δεδομένων του Agricultural Pesticides Committee (APC) της Αιγύπτου, που είναι η αρμόδια ρυθμιστική αρχή για εγγραφή, εισαγωγή και χρήση γεωργικών φυτοφαρμάκων στη χώρα. Συγκεκριμένα:
🌱 Στο επίσημο **διαδικτυακό κατάλογο εγκεκριμένων φυτοφαρμάκων της APC εμφανίζεται προϊόν με **δραστική ουσία phosmet (π.χ. “Imidan 50% WP”) με συγκεκριμένο αριθμό καταχώρησης και περιγραφή που δείχνει ότι είναι εγκεκριμένο για χρήση στην Αίγυπτο. www1.apc.gov.eg
📌 Αυτό σημαίνει ότι το Phosmet έχει ρυθμιστεί και επιτρέπεται — τουλάχιστον επίσημα — να χρησιμοποιείται ως γεωργικό εντομοκτόνο στην Αίγυπτο, υπό τους όρους και τους κανονισμούς που θέτει η APC. www1.apc.gov.eg
👉 Σημαντική σημείωση:
– Η απλή καταχώριση σε εθνική βάση δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι χρησιμοποιείται ευρέως ή ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί — πολλές χώρες έχουν όρια, υποχρεώσεις για υπολείμματα (MRLs) και άλλα μέτρα διαχείρισης.
– Όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες, ο έλεγχος και η εφαρμογή των κανόνων μπορεί να ποικίλλουν στην πράξη, ενώ μπορεί να υπάρχουν εκκρεμότητες σε ό,τι αφορά επιβολή και συμμόρφωση. Σε έρευνες πεδίου στην Αίγυπτο έχουν εντοπιστεί και άλλα απαγορευμένα ή μη εγκεκριμένα φυτοφάρμακα να χρησιμοποιούνται παρά την απαγόρευση (π.χ. chlorpyrifos) σε καλλιέργειες — γεγονός που δείχνει ότι η πρακτική χρήση δεν πάντα ακολουθεί πλήρως τους ρυθμιστικούς κανόνες. en.arij.net
Τι επιπτώσεις έχει στον οργανισμό μας
Το phosmet είναι οργανοφωσφορικό εντομοκτόνο και οι επιπτώσεις του στον άνθρωπο σχετίζονται κυρίως με τη νευροτοξική του δράση. Παρακάτω σου τα εξηγώ αναλυτικά αλλά κατανοητά:
🧠 Πώς δρα στον ανθρώπινο οργανισμό
Το phosmet αναστέλλει το ένζυμο ακετυλοχολινεστεράση, που είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
➡️ Αυτό οδηγεί σε συσσώρευση ακετυλοχολίνης και υπερδιέγερση νεύρων και μυών.
⚠️ ΟΞΕΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ (βραχυπρόθεσμη έκθεση)
Μπορεί να εμφανιστούν λίγες ώρες ή μέρες μετά την έκθεση, ειδικά σε ψεκασμούς χωρίς προστασία:
Ήπια – μέτρια συμπτώματα
-
Πονοκέφαλος
-
Ζάλη
-
Ναυτία, εμετός, διάρροια
-
Εφίδρωση
-
Θολή όραση
-
Κόπωση, αδυναμία
Σοβαρή δηλητηρίαση
-
Μυϊκοί σπασμοί
-
Δυσκολία στην αναπνοή
-
Σιελόρροια, βρογχόσπασμος
-
Σύγχυση ή απώλεια συνείδησης
-
Σε ακραίες περιπτώσεις: αναπνευστική ανεπάρκεια και θάνατος
🚑 Απαιτείται άμεση ιατρική αντιμετώπιση (αντίδοτα: ατροπίνη, πραλιδοξίμη).
🧠 ΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ (μακροχρόνια έκθεση)
Ιδιαίτερα σημαντικό για:
-
αγρότες
-
εργάτες ψεκασμών
-
εργαζόμενους σε συσκευαστήρια
-
κατοίκους κοντά σε καλλιέργειες
Πιθανές επιπτώσεις:
-
Χρόνια νευρολογικά προβλήματα
-
Μνήμη & συγκέντρωση ↓
-
Διαταραχές ύπνου
-
Αλλαγές διάθεσης (άγχος, κατάθλιψη)
-
Περιφερική νευροπάθεια (μούδιασμα, αδυναμία άκρων)
👶 Ευάλωτες ομάδες
🔴 Παιδιά & έγκυες γυναίκες:
-
Πιθανή επίδραση στην ανάπτυξη του εγκεφάλου
-
Αυξημένος κίνδυνος αναπτυξιακών διαταραχών
-
Χαμηλότερα επίπεδα ασφαλούς έκθεσης
🍎 Κατανάλωση τροφίμων (υπολείμματα)
-
Η ΕΕ το απαγόρευσε επειδή δεν μπορούσε να διασφαλιστεί επαρκές επίπεδο προστασίας του καταναλωτή.
-
Υπολείμματα phosmet σε φρούτα/λαχανικά μπορούν να συμβάλουν σε χρόνια χαμηλή έκθεση, ειδικά σε παιδιά.
🐝 Περιβαλλοντικές επιπτώσεις (έμμεσος κίνδυνος για άνθρωπο)
-
Πολύ τοξικό για μέλισσες & υδρόβιους οργανισμούς
-
Διαταραχή οικοσυστημάτων → έμμεσες επιπτώσεις στη διατροφική αλυσίδα
📌 Συμπέρασμα
Το phosmet:
-
❌ δεν είναι ακίνδυνο
-
🧠 επηρεάζει άμεσα το νευρικό σύστημα
-
🚫 γι’ αυτό απαγορεύτηκε στην ΕΕ
-
⚠️ σε χώρες όπου χρησιμοποιείται απαιτεί αυστηρά μέτρα προστασίας
Η ανίχνευση του phosmet στα τρόφιμα γίνεται με εξειδικευμένες εργαστηριακές αναλύσεις υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων. Παρακάτω σου το εξηγώ βήμα-βήμα, με απλά λόγια αλλά επιστημονικά σωστά.
🔬 Πώς ανιχνεύεται το phosmet
1️⃣ Δειγματοληψία τροφίμων
Λαμβάνονται δείγματα από:
-
φρούτα (μήλα, εσπεριδοειδή, ροδάκινα κ.ά.)
-
λαχανικά
-
αποξηραμένα προϊόντα
Τα δείγματα ομογενοποιούνται (αλέθονται) ώστε η ανάλυση να είναι αντιπροσωπευτική.
2️⃣ Εκχύλιση – μέθοδος QuEChERS
Η πιο διαδεδομένη μέθοδος διεθνώς:
QuEChERS = Quick, Easy, Cheap, Effective, Rugged, Safe
📌 Τι κάνει:
-
απομονώνει τα φυτοφάρμακα από το τρόφιμο
-
αφαιρεί λίπη, σάκχαρα και πρωτεΐνες
-
προετοιμάζει καθαρό δείγμα για ανάλυση
Χρησιμοποιείται σε εργαστήρια ελέγχου τροφίμων & τελωνεία.
3️⃣ Ανάλυση με υψηλής ακρίβειας όργανα
🧪 Α. GC-MS / GC-MS/MS
(Αέρια Χρωματογραφία – Φασματομετρία Μάζας)
-
Πολύ συχνή για το phosmet
-
Υψηλή ευαισθησία
-
Ανίχνευση σε επίπεδα μικρογραμμαρίων ανά κιλό (μg/kg)
🧪 Β. LC-MS/MS
(Υγρή Χρωματογραφία – Φασματομετρία Μάζας)
-
Χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο
-
Πολύ ακριβής και επιβεβαιωτική μέθοδος
-
Ικανή να ανιχνεύσει πολύ χαμηλά ίχνη
📉 Όριο ανίχνευσης (LOD):
👉 συνήθως 0,01 mg/kg ή και χαμηλότερα
📏 Νομοθετικά όρια (MRLs)
🇪🇺 Ευρωπαϊκή Ένωση
-
Το phosmet απαγορεύεται
-
Τα MRLs έχουν μειωθεί στο ελάχιστο τεχνικά ανιχνεύσιμο επίπεδο
-
Πρακτικά:
οποιαδήποτε ανίχνευση θεωρείται μη συμμόρφωση
➡️ Αυτός είναι και ο λόγος που απορρίπτονται εισαγόμενα φορτία.
🚢 Έλεγχοι εισαγωγών (π.χ. από Αίγυπτο)
Τα τρόφιμα ελέγχονται:
-
σε τελωνεία
-
σε συνοριακούς σταθμούς (RASFF)
-
με δειγματοληψίες υψηλού κινδύνου
📌 Αν βρεθεί phosmet:
-
❌ απόρριψη φορτίου
-
❌ καταστροφή ή επανεξαγωγή
-
❌ οικονομικές κυρώσεις
🧪 Μπορεί να το ανιχνεύσει ο καταναλωτής;
❌ Όχι στο σπίτι
-
Δεν φαίνεται
-
Δεν μυρίζει
-
Δεν εξαφανίζεται πλήρως με πλύσιμο
🧼 Το πλύσιμο:
-
μειώνει μέρος των υπολειμμάτων
-
δεν εγγυάται πλήρη απομάκρυνση
🧠 Σημαντικό
Το phosmet διασπάται σχετικά γρήγορα, αλλά:
-
αν χρησιμοποιηθεί κοντά στη συγκομιδή
-
ή χωρίς τήρηση του χρόνου αναμονής (PHI)
➡️ παραμένει ανιχνεύσιμο στα τρόφιμα
📌 Σύνοψη
✔️ Ανιχνεύεται με QuEChERS + GC-MS/MS ή LC-MS/MS
✔️ Σε επίπεδα πολύ χαμηλά (ppb)
✔️ Στην ΕΕ κάθε ανίχνευση είναι πρόβλημα
✔️ Ο καταναλωτής δεν μπορεί να το ελέγξει μόνος του
Ερευνα:K-proothisi
Πληροφορίες :chat Gpt
